Sau nhiều năm mất mùa do ảnh hưởngcủa thiên tai, diện tích thảo quả trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm nay đã phục hồivà cho thu hoạch trở lại. Tuy nhiên, người trồng thảo quả lại phải đối mặt vớinỗi lo “được mùa, mất giá”.
Thời điểm này, thảo quả bắt đầuvào vụ thu hoạch. Sau 2 năm bị ảnh hưởng nặng bởi tuyết rơi và băng giá, câythảo quả cho quả khá nhiều. Tuy nhiên, giá mua quả thảo quả trên thị trườngđang có dấu hiệu giảm mạnh khiến người trồng lo lắng. Anh Trần Ngọc Tài, mộtđầu mối thu mua quả thảo quả tại khu vực xã Dền Sáng và xã Y Tý (huyện Bát Xát)cho biết: Hiện mới vào đầu vụ thu hoạch quả thảo quả, giá cả chưa ổn định. Phíabạn hàng cũng đặt dè chừng nên chúng tôi chưa dám thu mua số lượng lớn. Giá quảthảo quả năm nay thấp hơn so với các năm gần đây bởi nguồn cung dồi dào do thảoquả đã phục hồi và được mùa. Giá quả thảo quả có tăng lên hay không đều phụthuộc vào đối tác và bạn hàng.
Tại khu vực rừng già xã Dền Sángvà xã Y Tý thời điểm này, nhiều gia đình bắt đầu lên nương dựng lán, làm lò sấythảo quả. Sau khi gặt xong lúa, anh Chảo Láo San, thôn Nậm Giàng 2, xã Dền Sánglại tất bật lên nương dựng lán, đào lò sấy. Anh San cho biết, sau 3 năm mấttrắng, năm nay nương thảo quả của gia đình cho quả nhiều trở lại. Theo nhẩmtính, vụ này gia đình anh có thể thu được trên 3 tạ quả thảo quả khô. Tuy vậy,theo anh San, thảo quả năm nay sai quả, báo hiệu bội thu nhưng giá lại kháthấp, hiện thương lái đang thu mua với giá 120.000 - 140.000 đồng/kg, thấp hơnnhiều so với thời điểm thu mua những năm trước (năm 2017, giá quả thảo quả đượcthương lái thu mua mức cao nhất lên tới 420.000 đồng/kg). Nhiều người trong xãmặc dù biết là giá thấp nhưng vẫn phải chấp nhận bán cho thương lái, bởi nếukhông bán cho họ thì cũng không biết tiêu thụ ở đâu. Anh Chảo Láo Tả, thôn NậmGiàng 2 cũng lo lắng bởi ước tính: Nếu giá quả thảo quả vẫn giữ nguyên như hiệntại, năm nay gia đình tôi có thể mất gần 100 triệu đồng so với những mùa trước.
Xã Dền Sáng có hơn 400 ha cây thảoquả, sản lượng quả thảo quả khá cao, nếu thu mua với giá như hiện nay, ngườitrồng thảo quả sẽ thiệt hại rất lớn. Ông Hoàng Thông Liềm, Chủ tịch UBND xã DềnSáng cho biết: Nguyên nhân khiến giá quả thảo quả lên xuống thất thường là dothị trường không ổn định, việc mua bán chủ yếu do người dân tự thỏa thuận vớithương lái.
Giá quả thảo quả xuống thấp khôngchỉ là nỗi lo của người dân tại xã Dền Sáng mà còn là nỗi lo chung của các hộtrồng thảo quả trong toàn tỉnh. Văn Bàn cũng là huyện có diện tích thảo quả khálớn, việc thảo quả mất giá ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của người dân. Anh LaVăn Chinh, xã Liêm Phú đã lên nương thăm thảo quả cách đây một tháng. Do giáquả thảo quả năm nay xuống thấp từ đầu vụ nên anh quyết định thu hoạch sớm. AnhChinh cho biết: “Gia đình tôi quyết định thu thảo quả sớm do lo ngại giá giảmsâu hơn nữa. Tại Văn Bàn, giá quả thảo quả năm nay chỉ ở ngưỡng 110.000 đồng/kg.Không chỉ tôi, nhiều hộ trồng thảo quả khác cũng đang tận dụng thời gian thuhoạch trước thời điểm quả đạt chất lượng tốt nhất”.
Theo thống kê của Phòng Nôngnghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Bàn, toàn huyện hiện có hơn 3.000 hathảo quả. Việc giá quả thảo quả xuống thấp khiến người trồng thiệt hại nặng.Ông Nguyễn Hữu Thiện, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyệnVăn Bàn cho biết: Hiện tại, giá quả thảo quả xuống thấp do không có đầu ra ổnđịnh, người trồng thảo quả thường bị tiểu thương ép giá, gây thiệt hại về kinhtế. Ngoài 3.000 ha thảo quả, huyện Văn Bàn còn có 300 ha sa nhân, đây là nhữngcây trồng không được khuyến khích phát triển, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn trongnhững năm tới vì gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác bảo vệ rừng. Tuy nhiên,việc phát triển loại thảo dược phù hợp và có giá trị kinh tế cao, có thể thaythế thảo quả và sa nhân không đơn giản. Do vậy, việc xóa bỏ những loại câytrồng này gặp nhiều khó khăn. “Chúng tôi mong các cấp, các ngành vào cuộc cùng cácchuyên gia nghiên cứu tìm ra loại cây trồng thay thế để người dân vừa pháttriển kinh tế, vừa bảo vệ rừng bền vững” - ông Thiện nói.
Được biết, toàn tỉnh hiện có gần9.000 ha thảo quả, việc giá quả thảo quả không ổn định, lên xuống thất thườngsẽ gây thiệt hại lớn về kinh tế cho những người trồng loại cây này. Thiết nghĩ,các cấp, các ngành cần sớm vào cuộc, liên kết tìm đầu ra ổn định cho quả thảoquả, đồng thời nghiên cứu các loại cây trồng, cây dược liệu phù hợp, có giá trịkinh tế cao để người dân có thể thay thế cây thảo quả, góp phần phát triển kinhtế bền vững và bảo vệ rừng.
